دعوای استرداد لاشه چک
با گسترش روابط بین انسان‌ها در جوامع مختلف و پیشرفت مفهوم تجارت، پرداخت پول در بین آنها با تغییراتی مواجه شده است. در واقع خرید و فروش در تجارت باید فاکتورهایی همچون سرعت در پرداخت و جابه جایی پول داشته باشد. بنابراین وسیله پرداختی همچون چک ایجاد شد تا اشخاص بتوانند در کمترین زمان ممکن و با بیشترین سرعت، اعمال تجاری خود را انجام دهند.
با این توصیف، چک جایگاه بسیار مهمی پیدا کرده و به دنبال آن مسایل و مشکلات بسیاری به همراه داشته که نمونه بارز آن صدور چک به منظور تضمین یا امانت است.
صدور چک امانی و تضمینی
معمولاً برای پرداخت اجاره‌بها یا به عنوان پیش پرداخت اقساط، تضمین حسن انجام تعهد یا اتمام تعهد و مهمتر و رایجتر آن که میان افراد چک و سفته به صورت تضمینی در بین دو طرف قراردادها رد و بدل می‌شود.
در صورتی که صدور این نوع چک‌ها با این نوع اهداف باشد و پس از اتمام تعهد و قرارداد و... چک به شخص صادرکننده بازنگردد، وی می‌تواند دعوای استرداد لاشه چک مطرح کرده و از به جریان افتادن چک جلوگیری کند.
طرح دعوای استرداد لاشه چک
جهت اقدام برای باز پس گرفتن چک‌هایی که به عنوان امانت یا تضمین صادر شده است، باید به مرجع صلاحیت دار که همان دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا محل وقوع عقد است، مراجعه کرد. در خصوص دعوی استرداد لاشه چک ذکر چند نکته خالی از لطف نیست:
اولین قدم مراجعه به وکیل دادگستری و اخذ مشاوره یا تقاضای اعلام وکالت و دومین مرحله، مراجعه به دفتر خدمات قضایی به منظور ثبت دادخواست استرداد لاشه چک است.
در سومین گام، یاد آور می‌شود که دادخواست استرداد لاشه چک، دعوای غیرمالی محسوب می‌شود.
نکته چهارم اینکه مدارک و مستندات خود اعم از استشهادیه را پیوست کرده و به شهادت شهود و دیگر اسناد و مدارک نیز اشاره کنید.
پنجمین گام این است که پیش از طرح دعوی، اظهارنامه‌ای برای دارنده چک فرستاده شده و پس از عدم استرداد، به محاکم دادگستری رجوع شود.
البته الزامی بر این موضوع وجود ندارد. مگر آن که قصد طرح شکایت کیفری خیانت در امانت به دلیل عدم استرداد لاشه چک را داشته باشید.
عدم استرداد لاشه چک و خیانت در امانت
اصولا بعد از اینکه دارنده چک برخلاف قرار فی ما بین خود و صادرکننده مبنی بر اینکه چک مسترد شود، چک را در اختیار شخص دیگری بگذارد یا به نوعی آن را استعمال کند و به وصف امانتی بودن چک توجه نکند، جرم خیانت در امانت شکل گرفته و در دادسرا و دادگاه کیفری رسیدگی خواهد شد.
این شکایت باید بر اساس اثبات وجود سوءنیت دارنده در برگشت زدن چک باشد.
مطالبه چک امانتی توسط دارنده فعلی
در صورتی که چک برخلاف شروط مقرره به غیر انتقال داده شود، شخص ثالث به عنوان دارنده می‌تواند با شرط حسن نیت داشتن، وجه چک را از ایادی سابق مطالبه کند، اما اگر با علم بر شرایط فی ما بین آنها، اقدام به دریافت چک کرده باشد، دارای مسئولیت حقوقی و کیفری خواهد بود.
صدور چک امانی و تضمینی
معمولاً برای پرداخت اجاره‌بها یا به عنوان پیش پرداخت اقساط، تضمین حسن انجام تعهد یا اتمام تعهد و مهمتر و رایجتر آن که میان افراد چک و سفته به صورت تضمینی در بین دو طرف قراردادها رد و بدل می‌شود.
در صورتی که صدور این نوع چک‌ها با این نوع اهداف باشد و پس از اتمام تعهد و قرارداد و... چک به شخص صادرکننده بازنگردد، وی می‌تواند دعوای استرداد لاشه چک مطرح کرده و از به جریان افتادن چک جلوگیری کند.
طرح دعوای استرداد لاشه چک
جهت اقدام برای باز پس گرفتن چک‌هایی که به عنوان امانت یا تضمین صادر شده است، باید به مرجع صلاحیت دار که همان دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا محل وقوع عقد است، مراجعه کرد. در خصوص دعوی استرداد لاشه چک ذکر چند نکته خالی از لطف نیست:
اولین قدم مراجعه به وکیل دادگستری و اخذ مشاوره یا تقاضای اعلام وکالت و دومین مرحله، مراجعه به دفتر خدمات قضایی به منظور ثبت دادخواست استرداد لاشه چک است.
در سومین گام، یاد آور می‌شود که دادخواست استرداد لاشه چک، دعوای غیرمالی محسوب می‌شود.
نکته چهارم اینکه مدارک و مستندات خود اعم از استشهادیه را پیوست کرده و به شهادت شهود و دیگر اسناد و مدارک نیز اشاره کنید.
پنجمین گام این است که پیش از طرح دعوی، اظهارنامه‌ای برای دارنده چک فرستاده شده و پس از عدم استرداد، به محاکم دادگستری رجوع شود.
البته الزامی بر این موضوع وجود ندارد. مگر آن که قصد طرح شکایت کیفری خیانت در امانت به دلیل عدم استرداد لاشه چک را داشته باشید.
عدم استرداد لاشه چک و خیانت در امانت
اصولا بعد از اینکه دارنده چک برخلاف قرار فی ما بین خود و صادرکننده مبنی بر اینکه چک مسترد شود، چک را در اختیار شخص دیگری بگذارد یا به نوعی آن را استعمال کند و به وصف امانتی بودن چک توجه نکند، جرم خیانت در امانت شکل گرفته و در دادسرا و دادگاه کیفری رسیدگی خواهد شد.
این شکایت باید بر اساس اثبات وجود سوءنیت دارنده در برگشت زدن چک باشد.
مطالبه چک امانتی توسط دارنده فعلی
در صورتی که چک برخلاف شروط مقرره به غیر انتقال داده شود، شخص ثالث به عنوان دارنده می‌تواند با شرط حسن نیت داشتن، وجه چک را از ایادی سابق مطالبه کند، اما اگر با علم بر شرایط فی ما بین آنها، اقدام به دریافت چک کرده باشد، دارای مسئولیت حقوقی و کیفری خواهد بود.
