سفته چیست و در قانون تجارت چگونه تعریف میشود؟
سفته یکی از اسناد تجارتی است که چون نام آن با زلف رباخواران گره خورده است و این اشخاص همواره از این سند برای تحت فشار قرار دادن بدهکاران خود سوءاستفاده کردهاند، در دورههای زمانی خاصی نگاه خوبی نسبت به آن وجود نداشته است. با این حال و فارغ از چنین سوءاستفادههایی باید توجه داشت که سفته یک سند تجارتی میباشد که در قانون به رسمیت شناخته شده است و این قبیل کاربردهای غیرقانونی نمیتواند اعتبار آن را خدشهدار کند.
ماده 307 قانون تجارت سفته را تعریف نموده است. طبق این تعریف، سفته یا فتهطلب سندی است که به موجب آن صادرکنندهی سفته تعهد میکند که مبلغ معینّی را در تاریخ معیّن در وجه حامل یا شخص معین و یا به حوالهکرد او پرداخت کند. در سفته قید کردن عبارت «حوالهکرد» از گذشته رواج داشته است. این عبارت بدین معنا است که دارندهی سفته اختیار دارد آن را به شخص دیگر واگذار کند. در این صورت صادرکنندهی سفته در مقابل شخصی که سند به او انتقال یافته است، تعهد خواهد داشت.
بنابراین، اگرچه در ابتدای صدور سفته فقط دو نفر یعنی صادرکننده و دارندهی سفته در آن دخالت دارند اما دارندهی سفته میتواند پس از مدتی آن را به شخص دیگر واگذار کند و به این ترتیب اشخاص دیگری نیز به قلمروی حقوق و تعهدات ناشی از آن قدم بگذارند.
نخست اینکه مبلغ باید به صورت تمام حروف روی آن نوشته شده باشد. مبلغی که تعهد میکنید نباید از مبلغ اسمی آن بیشتر باشد. در واقع مبلغ اسمی، سقفی برای تعهد در آن سند است؛ مثلا برای تعهد کردن ۲۷۰ میلیون ریال باید سفته ۳۰۰ میلیون ریالی بخرید.
دوم اینکه گیرنده وجه مشخص باشد البته حتما لازم نیست نام شخص خاصی روی سفته نوشته شود. سفته میتواند در وجه حامل باشد یا به شخص دیگری حواله شود؛ عبارت «حوالهکرد» برای همین است.
سومین ویژگی که باید به آن توجه کنید، این است که تاریخ پرداخت آن مشخص باشد. اگر تاریخ نوشته نشود، سفته مشخصات ظاهری خود را از دست میدهد و دیگر یک سند تجاری نخواهد بود. بلکه فقط یک سند عادی است که طبق قانون مدنی میتوان نسبت به وصول مبلغ آن اقدام کرد.
در ضمن، این امر میتواند دلیلی بر عندالمطالبه بودن آن باشد؛ یعنی موقع پر کردن سفته تاریخ برای دو طرف اهمیتی نداشته بلکه مبلغ تعهدشده مهم است.
تغییر در سفته
برای اینکه وضعیت سفته را تغییر دهید، میتوانید آن را پشتنویسی یا ظهرنویسی کنید.
مثلا عبارت «حوالهکرد» برای انتقال سند به فرد دیگری است اما اگر این عبارت را خط بزنید به این معنی است که حق انتقال را از دارنده سلب کردهاید و اگر مجبور به انتقال شوید باید ظهرنویسی کنید و بنویسید که این سند به فلانی منتقل شد و پای نوشتهتان را هم امضا کنید.
همچنین میتوانید برای دریافت وجه به دیگری وکالت دهید که این را هم باید ظهرنویسی کرده و امضا کنید.
چون اصولا ظهرنویسی برای انتقال است و اگر برای وکالت در وصول باشد، باید عبارت «برای وکالت» تصریح شود و به امضای دارنده برسد.
کسی که با ظهرنویسی وکالت پیدا میکند، درست مانند دارنده سفته، حق اقامه دعوی را نیز برای وصول آن خواهد داشت.
حق بازداشت در صورت عدم پرداخت
اگر این کار را انجام ندهید، بعد از یک سال دعوی شما علیه ظهرنویسها پذیرفته نمیشود.
اما اگر دادخواست بدهید، این حق را خواهید داشت که از دادگاه تقاضای تأمین کنید؛ به این معنی که قبل از رسیدگی و صدور حکم، مالی را از اموال طرف دعوی که معادل مبلغ طلب شماست، به دادگاه معرفی کنید تا برای اطمینان از وصول طلب، به نفع شما توقیف شود.
در این صورت بعد از صدور حکم، حتی در صورتی که ضامن طلب شما را نپذیرد، باز هم وصول طلب شما از مال توقیفشده، امکان دارد. در این صورت خیلی آسانتر و مطمئنتر به پولتان میرسید اما اگر اموالی از محکوم پیدا نشود، به استناد ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی، میتوانید تقاضای بازداشت شخص محکوم را مطرح کنید.
تمام ویژگیها و وظایفی که در قانون تجارت برای سفته گفته شده است، در عرف امروز با استفاده از چک، بسیار سادهتر و مطمئنتر اجرا میشود.
بنابراین بهترین و مهمترین کاربردی که امروز برای سفته باقی مانده، استفاده از آن برای ضمانت است؛ ضمانت حسن انجام کار یا ضمانت پرداخت اقساط وام و مانند اینها.
در این صورت سفته تبدیل به امانتی میشود که شما در اختیار کارفرما یا طلبکار خود گذاشتهاید تا در صورت تخلف از شرط، از آن استفاده کند.
اگر سفته وصول نشود
برای این کار باید واخواستنامهای تنظیم و به دادگاه رسیدگیکننده به امور حقوقی تقدیم کنید.
واخواستنامه چاپی را میتوان از دادگاه یا حتی از بانکها تهیه کرد. در تنظیم واخواستنامه باید یک رونوشت کامل از موارد امضاشده، بنویسید و با استفاده از کاربن آن را در ۳ نسخه مشابه تنظیم کنید.
بعد از تهیه و چسباندن تمبر به واخواست خود، دادگاه دستور میدهد که این برگه توسط مامور اجرا به صادرکننده سفته ابلاغ شود.
یادتان باشد که در مورد وصول مبلغ، هیچ نوشتهای از نظر اعتبار و قدرت اجرایی، جایگزین واخواستنامه نمیشود.
مسئولیت ظهرنویسان
انتقال سفته
کسی که این سند به نام او صادر شده است، میتواند آن را به شخص دیگری انتقال دهد. برای این کار باید سفته را به نام نفر سومی ظهرنویسی کنید. در این صورت، تمام حقوق و مزایای مربوط به سفته، به دارنده جدید منتقل میشود. انتقال سفته با امضای دارنده آن انجام میشود. کسی که سفته به نام او امضا شده یا کسی که با ظهرنویسی به او منتقل شده، دارنده سفته محسوب میشود. دارنده میتواند برای وصول وجه تعهدشده، به دیگری وکالت دهد. برای این منظور باید دارنده با نوشتن عبارت «وکالت برای وصول»، سفته را پشتنویسی و امضا کند.
ضمانت و ضامنین
چک؛ جانشین سفته
سفته همان وظیفه عرفی چک را بر عهده دارد اما به مرور زمان در معاملات، چک جای هر سند دیگری را گرفت؛ چرا که برای تعهد پرداخت پول در آینده نیاز به وجود ضمانتی برای اجرای تعهد است.
چک به دلیل اینکه جنبه کیفری دارد این ضمانت را خود به خود و طبق قانون به همراه دارد. جنبه کیفری یعنی صدور چک بلامحل به خودی خود جرم است، بدون اینکه جنبه مسئولیت مدنی و بدهکاری به غیر را در نظر بگیریم. تفاوت دیگری که چک با سفته دارد، این است که برای داشتن چک نیاز به مقدماتی است؛ شما باید در بانک حساب جاری داشته باشید تا بتوانید به نام خود چک صادر کنید. برای باز کردن حساب جاری هم نیاز است به بانک ثابت کنید که منبع مالی مستمر دارید و میتوانید پولهای تعهدشده را از آن منبع تامین کنید. در صورتی که سفته را میتوانید خیلی راحت و با پرداخت مبلغ معینی بخرید.
سفته، بدون نام
در تنظیم سفته، این امکان وجود دارد که بدهکار، سفتهای را که صادر کند و بدون ذکر نام طلبکار به وی بدهد که در این صورت، فرد میتواند خودش در سررسید برای گرفتن پول اقدام کند یا اینکه آن را به دیگری حواله دهد.
عبارت «حوالهکرد» در سفته به شخص دارنده این اختیار را میدهد که بتواند سفته را به دیگری منتقل کند. ولی اگر عبارت «حوالهکرد» خط زده شود، دارنده سفته نمیتواند آن را به دیگری انتقال دهد و تنها خود وی باید برای وصول آن اقدام کند. علاوه بر آن میتواند با پشتنویسی آن را به شخص دیگری انتقال دهد.
سفته را میشود از هر جایی تهیه کرد. از دستفروشهای توی بازار گرفته تا بعضی از دکههای روزنامهفروشی.
اما مطمئنترین محل برای تهیه این سند، شعبههای بانک ملی است. اگر آن را از جای نامعتبر بخرید ممکن است مبلغی بیشتر از آنچه مصوب است از شما بگیرند.
حتی ممکن است در مقابل مبلغ بیشتر به شما یکسری سند جعلی بدهند که دردسرهای زیادی بعدها برای شما داشته باشد.
برای اطلاع از آخرین اخبار اقتصادی ، صنعتی ، حوادث و قیمتهای لحظه ای ارز ، دلار ، طلا و سکه اینجا کلیک کنید.
املاک صنعتی پایتخت
جامعترین مرکز اطلاعات املاک در کشور
جاده مخصوص کرج (لشگری) ، جاده قدیم کرج (فتح)
مرکز شهر ، غرب تهران
خرید و فروش ، رهن و اجاره انواع ملک شامل:
انبار ، سالن ، سوله ، کارگاه ، کارخانه ، اداری ، تجاری ، فروش کارخانه
انبارهای مواد غذایی ، آرایشی بهداشتی ، دارویی ، فروشگاههای اینترنتی
انبار ، کالاهای تجاری ، بازرگانی ، انبارهای عمومی و اختصاصی
کارخانجات تولیدی ، غذایی ، دارویی ، صنعتی ، شیمیایی
مطبخ ، کترینگ آشپزخانه صنعتی ، رستوران ، تالار و باغ تالار ، باغ و باغچه
تجاری ، تعمیرگاه مجاز ، نمایندگی ، کارواش ، گاراژ
اداری ، دفترکار ، سالن فیلمبرداری ، کنفرانس ، همایش
انبار روباز ، انبار سنگ ، کاشی ، سرامیک ، مصالح و آهن آلات ، دپوی خودرو
زمینهای کشاورزی و صنعتی ...
۰۲۱۶۶۱۸۸۸۵۳ – ۰۲۱۴۴۵۲۲۰۵۷
۰۹۱۲۲۹۶۷۸۳۹ افشار
نیازمند املاک اداری ، تجاری ، صنعتی شما جهت
رهن و اجاره یا خرید و فروش در جاده مخصوص کرج ، جاده قدیم کرج ، مرکز شهر و غرب تهران هستیم.
( به مابسپارید ازما بخواهید )
( درصورت تمایل فایل فروش یا اجاره ملکتان تماس حاصل نموده یا مشخصات را به شماره 09122967839 واتساپ یا تلگرام نمایید )