«حمایت» از کاهش معاملات مسکن گزارش می دهد
افزایش نامتعارف و سریع قیمت مسکن، اثرات خود را بر ساخت و ساز گذاشته و فعالان ساختمانی را با مشکلاتی در فروش و تکمیل واحدهای نیمه تمام رو به رو کرده است. بر اساس آمار بانک مرکزی، میزان معاملات مسکن تنها در شهری مانند تهران حدود ۶۳.۷ درصد کاهش یافته که مهمترین دلیل آن کاهش قدرت خرید متقاضیان بوده است. کمبود تقاضا به خصوص در واحدهای نوساز که طبیعتا به نسبت واحدهای با سن بیشتر قیمتی بالاتر دارند، موجب مشکلاتی در تامین نقدینگی سازندگان مسکن و تکمیل واحدهای نیمه تمام از سوی آنها شده است.
اتاق تعاون ایران با تحقیق مکتوب از مدیران ساختمانی در قالب تهیه پرسشنامه حاوی ۱۲سوال درباره بخش مسکن و ساختمان، وضعیت بازار ساخت و ساز‌های مسکونی و پروژه‌های عمرانی را در ماه مهر مورد بررسی قرار داده است. این تحقیق، وضعیت متغیرهای بازار ملک و ساختمان در مهر امسال نسبت به شهریور (تغییرات ماهانه) را مورد سوال قرار داده و در عین حال نگاه فعالان ساختمانی به ماه آبان به‌عنوان علامتی از «جهت انتظارات» را جویا شده است.
افزایش ساختمان‌های آماده عرضه
نتایج این تحقیق که اولین بار برای مهر ۹۸ انجام شده و قرار است ماهانه با عنوان شاخص مدیران خرید - شامخ - در بخش مسکن، سنجش و منتشر شود، حاکی است: در مهرماه فعالان ساختمانی از بابت «سرعت اجرای پروژه‌ها» و «هزینه خرید مصالح ساختمانی» شرایط بهتری را نسبت به ماه قبل از آن –شهریور- تجربه کردند اما در پارامترهای مهمی همچون «فروش»، «قیمت تمام‌شده ساخت»، «حجم فعالیت و سفارش کار» و همچنین «موجودی واحدهای آماده فروش از یک سو و ناتمام ماندن پروژه‌ها از سوی دیگر» با وضعیتی بدتر از شهریور روبه‌رو بودند. بدترین وضعیت به لحاظ بیشترین تغییر منفی پارامتر در فاصله شهریور تا مهر به «پروژه‌های در نوبت عرضه و ناتمام» مربوط می‌شود. فعالان ساختمانی به دلیل رکود مسکن و نبود متقاضی موثر خرید در ماه‌های اخیر با مشکل فروش روبه‌رو هستند که پیامد آن به شکل افزایش ساختمان‌های آماده عرضه بروز کرده است.
اثرات رکود بر وضعیت نقدینگی سازندگان
از سوی دیگر کمبود نقدینگی در اختیار سازنده‌ها ناشی از کاهش فروش آنها باعث ناتوانی از تکمیل پروژه‌های ناتمام شده است. پاسخ‌های مدیران ساختمانی در این تحقیق همچنین نشان می‌دهد: اگر چه هزینه خرید مصالح ساختمانی کاهش پیدا کرده، اما به دلیل تورم زمین، قیمت تمام شده ساخت در مهر ماه نسبت به شهریور افزایشی بوده است. با این حال سرعت ساخت در فاصله شهریور تا مهر، به میزان خیلی خفیف بیشتر شده است. فعالان ساختمانی در مهر ماه نسبت به شرایط ماه آبان، خوش‌بین بوده‌اند و انتظارات آنها حکایت از بهبود اوضاع در میانه پاییز نسبت به ماه اول پاییز داشته است. به نظر می‌رسد توقف روند بدترشدن معاملات ملک در مهر دست‌کم در تهران در «انتظارات مثبت» سازنده‌ها نقش داشته است.
راهکارهای عبور از رکود مسکن
به طور کل مولفه های مختلفی بر بازار مسکن تاثیرگذار است که برخی از آنها به شرایط کلان اقتصاد و برخی دیگر به مواردی همچون سود بانکی و میزان تسهیلات خرید مسکن مربوط می شود. در موضوع شاخص های کلان اقتصادی مهمترین موضوعی که توجه کارشناسان را به خود جلب می کند میزان فروش و قیمت نفت است. همچنین مولفه های دیگر همچون رشد اقتصادی نیز از دیگر موارد تاثیرگذار در بازار مسکن است؛ چرا که در شرایط رشد پایدار اقتصادی و با افزایش درآمد خانوارها امکان خرید مسکن برای خانوارها فراهم می شود. از سویی دیگر میزان سود بانکی نیز از دیگر موارد تاثیرگذار در معاملات مسکن است. در شرایطی که بانکها سود پایین پرداخت می کنند تمایل برای سرمایه گذاری در بازار مسکن بیشتر می شود. همچنین میزان تسهیلات بانکی نیز از موارد مهمی است که کارشناسان در این خصوص به آن اشاره می کندد.در حال حاضر میزان تسهیلات برای خرید خانه در تهران کمتر از 15 متر را شامل می شود که همین مساله بر کاهش معاملات تاثیرگذار بوده است.
دبیر سندیکای شرکت‌های ساختمانی با اشاره به اینکه ساخت‌وساز دچار رکود است گفت: «شرایط اقتصادی مبتنی بر درآمد نفتی است پس هر وقت این درآمد نفتی بالا و پایین می‌شود تمام شرایط و بخش ساخت و ساز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.» ایرج گلابتونچی با اشاره به تاثیرگیری مسکن از سایر بازارها به فارس گفت: «بحث رکود مسکن به چندین مؤلفه بستگی دارد و علاوه بر مؤلفه‌های عرف و مرسوم عرضه و تقاضا به توان سازندگان و توان بخشی خصوصی هم بستگی دارد.» به گفته او سیاستگزار بخش مسکن می تواند با یک هم‌‌اندیشی با بخش خصوصی و فعال‌تر شدن در بازارهای بین‌المللی به کاهش رکود کمک کند.
عضو کمیسیون عمران مجلس نیز دراین خصوص گفت: «کاهش معنادار خرید و فروش مسکن نشان دهنده تداوم رکود در بازار است که دولت باید با ارائه مشوق های قانونی و مالی راه را برای رونق گرفتن بازار، باز کند.» مجید کیانپور با بیان اینکه قیمت هر متر مربع ساختمان در مهر ماه نسبت به ماه گذشته حدود 4 دهم درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است اظهار کرد: «میزان افزایش قیمت ها در بازار مسکن بسیار بالاتر از قدرت خرید متقاضیان است، از این رو این مسئله بر تداوم وضعیت رکودی بازار دامن زده است.»
عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: «وضعیت بازار مسکن این مسئله را گوشزد می کند که در شرایط کنونی برای رونق آفرینی در بازار، باید سیاست های تشویقی صورت گیرد که ارائه تسهیلات ساخت، افزایش تسهیلات خرید و فروش و ارائه اراضی رایگان و نیمه رایگان بخشی از این سیاست های تشویقی محسوب می شود که با اجرای آن ها می توان شاهد رونق گرفتن بازار مسکن بود.» در حال حاضر شاهد ناهمخوانی عرضه و تقاضای مسکن هستیم و این در حالی است که در طرح اقدام ملی مسکن، ساخت تنها 400 هزار واحد مسکونی تا سال 1400 در دستور کار است که به گفته کارشناسان تاثیر اندکی در تناسب عرضه و تقاضای مسکن خواهد داشت.
افزایش ساختمان‌های آماده عرضه
نتایج این تحقیق که اولین بار برای مهر ۹۸ انجام شده و قرار است ماهانه با عنوان شاخص مدیران خرید - شامخ - در بخش مسکن، سنجش و منتشر شود، حاکی است: در مهرماه فعالان ساختمانی از بابت «سرعت اجرای پروژه‌ها» و «هزینه خرید مصالح ساختمانی» شرایط بهتری را نسبت به ماه قبل از آن –شهریور- تجربه کردند اما در پارامترهای مهمی همچون «فروش»، «قیمت تمام‌شده ساخت»، «حجم فعالیت و سفارش کار» و همچنین «موجودی واحدهای آماده فروش از یک سو و ناتمام ماندن پروژه‌ها از سوی دیگر» با وضعیتی بدتر از شهریور روبه‌رو بودند. بدترین وضعیت به لحاظ بیشترین تغییر منفی پارامتر در فاصله شهریور تا مهر به «پروژه‌های در نوبت عرضه و ناتمام» مربوط می‌شود. فعالان ساختمانی به دلیل رکود مسکن و نبود متقاضی موثر خرید در ماه‌های اخیر با مشکل فروش روبه‌رو هستند که پیامد آن به شکل افزایش ساختمان‌های آماده عرضه بروز کرده است.
اثرات رکود بر وضعیت نقدینگی سازندگان
از سوی دیگر کمبود نقدینگی در اختیار سازنده‌ها ناشی از کاهش فروش آنها باعث ناتوانی از تکمیل پروژه‌های ناتمام شده است. پاسخ‌های مدیران ساختمانی در این تحقیق همچنین نشان می‌دهد: اگر چه هزینه خرید مصالح ساختمانی کاهش پیدا کرده، اما به دلیل تورم زمین، قیمت تمام شده ساخت در مهر ماه نسبت به شهریور افزایشی بوده است. با این حال سرعت ساخت در فاصله شهریور تا مهر، به میزان خیلی خفیف بیشتر شده است. فعالان ساختمانی در مهر ماه نسبت به شرایط ماه آبان، خوش‌بین بوده‌اند و انتظارات آنها حکایت از بهبود اوضاع در میانه پاییز نسبت به ماه اول پاییز داشته است. به نظر می‌رسد توقف روند بدترشدن معاملات ملک در مهر دست‌کم در تهران در «انتظارات مثبت» سازنده‌ها نقش داشته است.
راهکارهای عبور از رکود مسکن
به طور کل مولفه های مختلفی بر بازار مسکن تاثیرگذار است که برخی از آنها به شرایط کلان اقتصاد و برخی دیگر به مواردی همچون سود بانکی و میزان تسهیلات خرید مسکن مربوط می شود. در موضوع شاخص های کلان اقتصادی مهمترین موضوعی که توجه کارشناسان را به خود جلب می کند میزان فروش و قیمت نفت است. همچنین مولفه های دیگر همچون رشد اقتصادی نیز از دیگر موارد تاثیرگذار در بازار مسکن است؛ چرا که در شرایط رشد پایدار اقتصادی و با افزایش درآمد خانوارها امکان خرید مسکن برای خانوارها فراهم می شود. از سویی دیگر میزان سود بانکی نیز از دیگر موارد تاثیرگذار در معاملات مسکن است. در شرایطی که بانکها سود پایین پرداخت می کنند تمایل برای سرمایه گذاری در بازار مسکن بیشتر می شود. همچنین میزان تسهیلات بانکی نیز از موارد مهمی است که کارشناسان در این خصوص به آن اشاره می کندد.در حال حاضر میزان تسهیلات برای خرید خانه در تهران کمتر از 15 متر را شامل می شود که همین مساله بر کاهش معاملات تاثیرگذار بوده است.
دبیر سندیکای شرکت‌های ساختمانی با اشاره به اینکه ساخت‌وساز دچار رکود است گفت: «شرایط اقتصادی مبتنی بر درآمد نفتی است پس هر وقت این درآمد نفتی بالا و پایین می‌شود تمام شرایط و بخش ساخت و ساز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.» ایرج گلابتونچی با اشاره به تاثیرگیری مسکن از سایر بازارها به فارس گفت: «بحث رکود مسکن به چندین مؤلفه بستگی دارد و علاوه بر مؤلفه‌های عرف و مرسوم عرضه و تقاضا به توان سازندگان و توان بخشی خصوصی هم بستگی دارد.» به گفته او سیاستگزار بخش مسکن می تواند با یک هم‌‌اندیشی با بخش خصوصی و فعال‌تر شدن در بازارهای بین‌المللی به کاهش رکود کمک کند.
عضو کمیسیون عمران مجلس نیز دراین خصوص گفت: «کاهش معنادار خرید و فروش مسکن نشان دهنده تداوم رکود در بازار است که دولت باید با ارائه مشوق های قانونی و مالی راه را برای رونق گرفتن بازار، باز کند.» مجید کیانپور با بیان اینکه قیمت هر متر مربع ساختمان در مهر ماه نسبت به ماه گذشته حدود 4 دهم درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است اظهار کرد: «میزان افزایش قیمت ها در بازار مسکن بسیار بالاتر از قدرت خرید متقاضیان است، از این رو این مسئله بر تداوم وضعیت رکودی بازار دامن زده است.»
عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: «وضعیت بازار مسکن این مسئله را گوشزد می کند که در شرایط کنونی برای رونق آفرینی در بازار، باید سیاست های تشویقی صورت گیرد که ارائه تسهیلات ساخت، افزایش تسهیلات خرید و فروش و ارائه اراضی رایگان و نیمه رایگان بخشی از این سیاست های تشویقی محسوب می شود که با اجرای آن ها می توان شاهد رونق گرفتن بازار مسکن بود.» در حال حاضر شاهد ناهمخوانی عرضه و تقاضای مسکن هستیم و این در حالی است که در طرح اقدام ملی مسکن، ساخت تنها 400 هزار واحد مسکونی تا سال 1400 در دستور کار است که به گفته کارشناسان تاثیر اندکی در تناسب عرضه و تقاضای مسکن خواهد داشت.
