با گسترش رستورانها و کافههای مختلف در پایتخت این سوال مطرح میشود که قیمت غذاهای مختلف چطور محاسبه میشوند و چرا قیمت غذا منطقه به منطقه با یکدیگر تفاوت دارد.
اگر سری به رستورانهای مختلف زده باشید، با این پدیده مواجه میشویم: قیمتگذاری دلبخواه رستورانهای تهران! این یعنی تفاوت قیمت یک مدل غذا در رستورانهای مختلف شهر تهران اختلاف فاحشی با یکدیگر دارد.
به عنوان مثال در منوی یکی از رستورانهای مشهور تهران در شمال شهر، قیمت یک دست خوراک کباب فیله ویژه ١٠٠ هزار تومان و قیمت یک دست چلوکباب فیله ویژه ۱۵۰ هزار تومان است که در توضیحات آن نوشته شده ٣٥٠ گرم فیله تازه گوسفندی، در صورتی که مشتریان این رستوران میگویند همین سرویس غذا تا قبل از گرانیها ٧٠ هزار تومان بیشتر قیمت نداشت. در برخی رستورانهای دیگر که نام لاکچری را به برند خود اضافه کردهاند، قیمت از این هم بالاتر میرود و خوراک کباب فیله ٣٥٠ گرمی تا ١٢٥ هزار تومان نیز بالا میرود. این در حالی است که قیمت چلوکباب سلطانی در معروفترین رستوران بازار ۶۲ هزار تومان و قیمت شیشلیک ۵۰۰ گرمی با برنج ۹۳ هزار و ۵۰۰ تومان و چلوکباب برگ ممتاز ۵۷ هزار است.
تفاوت قیمت یک مدل غذا در چند رستوران مختلف (قیمتها در سایتهای فروش اینترنتی است) از یکی از رستورانداران درباره قیمتهای بالای منو میپرسم، اینگونه پاسخ میشنوم که «قیمتها خیلی کم است و الان ١۲٠-١٣٠ هزار تومان برای یک پرس غذا چیزی نیست چون به جز هزینه گوشت، هزینههای دیگری هم روی دست ماست.» با هر محاسبهای نمیشود پذیرفت که چگونه ٣٥٠ گرم گوشت فیله (۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان) پس از پخت تا ١١٠ هزار تومان محاسبه میشود! سفارش نوشیدنی و سالاد و سرویس و دیگر مخلفات هم هزینه دیگری روی دست مشتری میگذارد که با این حساب، یک غذای ۶۰ هزار تومانی، چیزی در حدود ۲٠٠ هزار تومان برای هر یک مشتری آب میخورد. یکی از از رستوران داران به رویداد۲۴ میگوید: کیفیت گوشت تفاوت دارد. ما بهترین گوشت و بهترین مواد را استفاده میکنیم و آنالیز قیمتهای خود را به اتحادیه میدهیم و در نهایت اتحادیه قیمتها را تایید میکند. در حال حاضر قیمت یک کیلوگرم فیله تازه گوسفند ١١٠ هزار تومان است و ٣٥٠ گرم فیله گوسفند قیمتی حدود ٤٠ هزار تومان دارد و خوردن یک پرس فیله گوسفند در این رستوران معروف چیزی حدود سه برابر ارزش افزوده مواد اولیه را نصیب مالکان رستوران میکند. رستورانداران میگویند قیمتهایی که آنها در منوی خود گذاشتهاند به تصویب اتحادیه میرسد.
سیدعلی اصغر میر ابراهیمی رییس اتحادیه رستوران داران و سلف سرویس تهران نیز همین موضوع را تایید میکند و میگوید: قیمت گذاری در همه رستورانها آزاد است و مقرر شده بر اساس فاکتور خرید مواد اولیه و مواد مصرفی قیمت نهایی را به اتحادیه اعلام کنند و با سود ۳۰ درصدی انواع غذاهای ایرانی و فرنگی را به فروش برسانند. اگر بنای اتحادیه سود ۳۰ درصد هم باشد، باز هم همچنان فروش (٣٥٠ گرم ) گوشت به قیمت ١١٠ تومان دور از واقعیت است زیرا اضافه کردن سود ۳۰ درصد هم حدود ١۲ هزار تومان به قیمت کالا میافزاید که با احتساب مواد افزودنی، باید قیمت این محصول حدود ۶۰ هزار تومان باشد.
با این حال میر ابراهیمی میگوید: غذاهای ایرانی از همه دنیا ارزانتر است زیرا در فست فودها غذایی مانند همبرگر ۶۰ هزار تومان به فروش میرسد اما یک چلوکباب معمولی حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان عرضه میشود یعنی نصف قیمت یک همبرگر در فست فود به همین دلیل بخش قابل توجهی از چلوکبابیهایی که تغییر کاربری دادهاند، تبدیل به رستورانهایی با غذای بیرونبر و آنلاین شدهاند؛ زیرا غذاهای بیرونبر نیاز به خدمات کمتری دارد و هزینههای جاری چلوکبابیها را بین ٢٠ تا ٢٥درصد کاهش میدهد.
رییس اتحادیه رستوران داران ادامه میدهد: اینکه رستورانی از برنج دم سیاه استفاده میکند یا برنج طارم هاشمی و برنج پاکستانی یا اینکه چند نفر پرسنل و کارگر دارد در قیمت نهایی غذا تاثیر گذار است. البته ما هر روز آنالیز قیمت مواد اولیه از مرغ و ماهی تا گوشت و برنج و روغن را رصد میکنیم و در صورتی که قیمتها کاهش پیدا کرده باشد به رستورانها تذکر میدهیم تا گرانفروشی نکنند.
میر ابراهیمی ادامه میدهد: بسیاری از افراد مشهور در حوزه ورزش در تهران و شهرهای توریستی ایران دارای رستوران هستند مانند علیرضا منصوریان و عباس جدیدی و عابدزاده و .. که اغلب فست فود دارند و این موضوع نشان از اهمیت این حوزه دارد!
محاسبات نشان میدهد قیمت غذا در رستورانهای معمولی بالاست و در رستورانهای لاکچری نیز تقریبا هیچگونه نظارتی وجود ندارد و مشتریان بیش از آنکه بابت غذا هزینه پرداخت کنند، بابت میز و صندلی و لوسترهای آویزان هزینه میکنند! نکته دیگر اینکه با کدام منطق میتوان گفت چون عباس جدیدی و منصوریان رستوران دارند، این کار اهمیت بالایی دارد پس میتوان قیمتهای گزاف از مردم دریافت کرد؟ شاید بهتر است به مزاح پاسخ گفت که احتمالا تنها مزیت رستوران منصوریان این است که در غذای آن مو وجود ندارد!