قوه قهریه در حقوق مدنی به معنی عام، هرحادثه غیر قابل پیش بینی وغیر قابل اجتناب است که متعهد را از اجرای تعهد باز دارد . رویدادی غیرقابل پیشبینی و غیرقاب لاجتناب که به عدم انجام تعهد منجر شود. قوه قهریه موجب برائت است. قوه قهریه به معنی خاص درمقابل حادثه غیر مترقبه قرار می گیرد وعبارت از حادثه ای برونی است، بدین معنی که حادثه باید کاملا بیگانه با شخص متعهد باشد.
معنای عام و معنای خاص
قوه قهریه یا قوه قاهره یا فورس ماژور اصطلاحی در حقوق فرانسه است که ظاهرا نخستین بار در قانون مدنی فرانسه «کد ناپلئون» به کار رفته و سپس در کشورهای دیگر، همین اصطلاح، حتی در حقوق و کتابهای متعدد، مورد استفاده قرارگرفته و رایج شده است. در حقوق فرانسه، فورس ماژور دارای معنی عام و معنی خاص است. فورس ماژور به معنی عام، عبارت است از هر حادثه خارجی «خارج از حیطه قدرت متعهد» غیرقابل پیشبینی و غیرقابل اجتناب، که مانع اجرای تعهد باشد. فورس ماژور، بدین معنی، شامل عمل شخص ثالث و عمل متعهدلَه که واحد در صفت مذکور باشند نیز خواهد شد. اما فورس ماژور، به معنی خاص، حادثهای است ناشی از نیروهای طبیعی، غیرقابل پیشبینی و غیرقابل اجتناب.
تعریف قوه قهریه در قانون مدنی
مطابق ماده ۲۲۷ قانون مدنی ایران فورس ماژور یا قوه قهریه حادثهای است که نمیتوان آن را به متعهد مربوط دانست، اعم از اینكه ارتباطی با قلمرو فعالیت متعهد داشته و « حادثه غیرمترقبه » تلقی شود یا صرفا ناشی از عوامل بیرونی و جدا از متعهد باشد.
حوادث قهریه در قرارداد
در حالت کلی حوادث غیر مترقبه به معنای شرایط غیر قابل کنترل و خارج از اراده فرد، غیر قابل مقاومت و عواملی که خارج از کنترل بشر است میباشد که با اعمال و مراقبتهای معمول و احتیاطات نمیتوان آن ها را پیشبینی و پیشگیری کرد.